در چند روز گذشته شاهد رخ دادن جنجال هایی بر سر تعداد بازدید کنندگان بین پایگاه های خبری استان گیلان بوده ایم. اینگونه جنجال ها در بین صاحبان وب سایت ها تازگی ندارد و پیش از این نیز بحث های زیادی در مورد صحت و سقم آمار الکسا و رتبه بندی های آن در فضای مجازی به دفعات رخ داده است. آیا Alexa معتبر است؟ جواب این سوال هم بله است و هم خیر. آمار الکسا بستگی به استفاده که از آن می شود می تواند معتبر و یا غیر معتبر باشد. شرکت الکسا در سایت zendesk.com(1) که سایتی برای ارتباط با مشتریان است و توسط بسیاری از شرکت های معتبر برای ارتباط با مشتریانشان استفاده می شود درباره منابع آماری خویش و همچنین شیوه رتبه بندی و یا همان رنکینگ در مطلبی تحت عنوان "How are Alexa’s traffic rankings determined?" اینگونه توضیح می دهد:

تخمین ترافیک و رتبه بندی ما بر اساس استفاده کنندگان از نوار ابزار ما است که نمونه ای از کل کاربران اینترنت است. .... اگر آمار وب سایت شما تائید شده است (یعنی شما از سیستم الکسا برای مشاهده آمار بازدید سایتتان استفاده می کنید) شما می توانید رتبه جهانی و کشوری سایت خود را بر اساس آمار تائید شده به جای آمار به دست آمده از نوارابزار های ما نمایش دهید. ... بر اساس منابع آماری محدودیت هایی برای تحلیل آنها وجود دارد. سایت های با بازدید کم به شکل دقیق رتبه بندی نخواهند شد. ما اطلاعات کافی از منابع خود برای اینکه رتبه بندی سایت هایی با کمتر از 100000 بازدید را معنی دار کنیم (دقیق) نداریم. در عوض هرچه سایتی به رتبه اول نزدیک تر شود رتبه بندی دقیق تر می شود. این به این معنی است که برای مثال آمار بازدید الکسا بین سایتی با رتبه 1000000 تا 2000000 (جهانی) سندیت آماری ندارد.

همنطور که خود شرکت الکسا توضیح می دهد در واقع رتبه سایت در الکسا به ویژه در رتبه های بالا دقیق نیست و بر اساس تخمین های آماری است. آیا رتبه الکسا ملاک خوبی برای تشخیص بازدید یک سایت است؟ با توجه به توضیحات شرکت جواب این سوال خیر است. در واقع شیوه آمارگیری الکسا بر اساس "مثل مشت نمونه خروار" است. الکسا آمار گروهی از کاربران اینترنت را با استفاده از منابع خود به دست می آورد و از این مشت اطلاعات برای تخمین رتبه سایت ها استفاده می نماید. بدیهی است که این شیوه در اختلاف رتبه های کم به هیچ عنوان دقیق نیست برای مثال بر اساس این آمار می توان گفت سایتی با رتبه یک از سایتی با رتبه 10000 پر بازدید تر است ولی نمی توان پیش بینی کرد که قطعا سایتی با رتبه 10000 از سایتی با رتبه 20000 بازدید کننده بیشتری دارد چون در جامعه آماری اطلاعات کافی وجود ندارد و اختلاف تعداد بازدیدکنندگان این دو سایت در مقابل کل جامعه آماری ناچیز است. البته با نگاهی به سایت های دارای رتبه پائین (نزدیک به یک) در کشور ایران هم می توان به ناقص بودن آمار بازدید الکسا پی برد برای مثال سایت irpopup که یک سایت ارائه دهنده  تبلیغات بر اساس صفحات بازشونده ناخواسته (این شیوه معروفترین و غیراصولی ترین شیوه افزایش بازدید است) در رتبه 34 ایران قرار دارد! حتی بالاتر از سایت سازمان هدفمند سازی رایانه ها (refahi.ir) با رتبه 246 ایران که حداقل در فروردین ماه امسال به ازای هر خانوار ایرانی حداقل یکبار بازدید و در مجموع بیش از 20 میلیون بازدید داشته است! آیا آمار الکسا بدون استفاده است؟ اما آمار الکسا استفاده های مفیدی نیز دارد برای مثال شما می توانید با استفاده از آمار الکسا پی ببرید که بازدید کنندگان یک سایت پیش از ورود به این سایت از چه سایتی بازدید نموده اند. این آمار در پائین صفحه مربوط به هر سایتی در وب سایت الکسا قابل مشاهده است برای مثال در زیر این اطلاعات را برای سایت های دیارمیرزا و خزرآنلاین مشاهده می نمائید. این جداول چه کمکی می کنند؟ همان طور که در این جداول قابل مشاهده است بازدیدکنندگان وب سایت دیارمیرزا پیش از مشاهده این وب سایت در حال بازدید سایت های معتبر مثل گوگل، خزرآنلاین، 8دی نیوز، فارس نیوز و ... بوده اند. و در مقابل بازدیدکنندگان خزرآنلاین مشغول بازدید سایت های گوگل، سپاهان بارکد!، پیوست، دیارمیرزا، آی آر پاپ آپ!! (فروشنده تبلیغات بازشونده)، میترارنک(افزایش تضمینی آمار بازدید )، میهن وب آدز (فروشنده تبلیغات بازشونده) و ... است. در تحلیل این آمار و اطلاعات می توان گفت که متاسفانه به نظر می رسد خزرآنلاین از شیوه های غیراصولی برای بالا بردن آمار الکسا استفاده نموده است. این شیوه ها با فراهم نمودن بازدید مصنوعی از طریق پنجره ها بازشنوده ناخواسته و همچنین درج لینک در وبلاگ های مصنوعی به صورت انبوه سعی در بالابردن عدد بازدید وب سایت ها می نماید. برای بررسی دقیق تر این موضوع نیاز به کاوش بیشتر هست. برای بررسی صحت این موضوع از ابزار های بررسی لینک دهندگان (Backlink checker ) استفاده می کنیم. این ابزار ها با بررسی صفحات سایت ها، سایت هایی که به وب سایت مورد نظر لینک داده اند را فهرست می کنند. ابزار های زیادی برای این کار موجود است در این بررسی ما از opensiteexplorer.org استفاده می کنیم. ( توجه داشته باشید که برای بررسی بیش از 3 سایت باید ثبت نام نمائید. شما می توانید از سایر ابزار های مشابه نیز استفاده نمائید نتیجه متفاوت نخواهد بود.) شما می توانید سایت هایی که به سایت دیارمیرزا لینک داده اند را در اینجا و سایت هایی که به خزرآنلاین لینک داده اند در اینجا مشاهده کنید. برای راحتی کار ما عکسی از این صفحات تهیه کرده ایم . لینک دهنده گان به سایت دیارمیرزا و تعداد آنها (894) :

لینک دهنده گان به سایت خزرآنلاین و تعداد آنها (162K معادل 162000 لینک!) :

نکته جالب اینجاست که ظاهرا خزرآنلاین از نظر تعداد لینک دهندگان از خبرگزاری فارس هم محبوب تر است!! لینک دهندگان به سایت خبرگزاری فارس (61816) (اینجا) :

برای اینکه مشخص شود آیا این تعداد لینک واقعی است یا خیر به تعدادی از سایت های لینک دهنده مراجعه می کنیم. قریب به اتفاق این سایت ها وبلاگ هایی هستند که همگی لینک خزرآنلاین را به همراه تبلیغات کاملا مشابه دیگر درج نموده اند! این وبلاگ ها که به صورت اتوماتیک ایجاد می شوند همگی تنها یک مطلب دارند که از سایت های دیگر (اکثرا ویکیپدیا)به طور اتوماتیک برداشته شده است. تصویر تعدادی از این پایگاه ها در زیر آمده است. (سرزدن به این پایگاه ها و مشاهده تفاوت محتوای ساختگی با اهداف یک پایگاه خبری باعث انبساط خاطر است) آمار دقیق یک وب سایت چگونه مشخص می شود؟ تنها آمار دقیق بازدید یک وب سایت آماری است که به وسیله سیستم های آمارگیری مستقیم (کد این وب سایت ها در قالب درج می شود) مانند Google Analytics و وبگذر و ... به دست می آید. برای اطلاعات فنی بیشتر می توانید این مطلب را در سایت Zoomit مطالعه نمائید.

---

 

با توجه به اسناد ارائه شده در این یادداشت پایگاه محترم خزرآنلاین جوابیه برای گیل خبر ارسال نموده اند که به منظور رعایت اخلاق حرفه ای بی کم و کاست درج می گردد.

 

پایگاه محترم خبری تحلیلی گیل خبر، ضمن عرض تبریک بابت ورود شما به عرصه اطلاع رسانی رسانه ای و با آرزوی موفقیت، از آن جاییکه چندی پیش و به محض بارگزاری نسخه آزمایشی، خبری مبنی بر مقایسه بین دو پایگاه خبری خزرآنلاین و دیارمیرزا در آن سایت درج گردید که با فرض اینکه قصد از انتشار این خبر آن هم در روزهای اولیه راه اندازی آن پایگاه خبری محترم تنها اطلاع رسانی بوده و نگارنده به صورت نیابتی زحمت سایت دیگری را بر دوش نکشیده باشد، اقتضا دارد تا جوابیه سایت خزرآنلاین در همان قسمت درج گردد: سایت گیل خبر مدعی شده است که خزرآنلاین اقدام به ثبت نام در سایت هایی کرده است که صفحات بازشونده ایجاد می کنند و در اثبات مدعی خودش از آمار الکسا خزرآنلاین استفاده کرده است، در پاسخ به ادعای اول این دوستان توضیحات زیر ضروری است: در پاسخ به اولین اتهام مبنی بر اینکه سایت خزرآنلاین اقدام به ایجاد بازدید بازشونده می کند، باید بگوییم امروزه استفاده از روش های تبلیغی متنوع برای معرفی یک سایت آن هم در فضایی که بیش از یک میلیارد سایت در آن خودنمایی می کنند، کاملا مرسوم است. همانطور که یک تاجر برای معرفی محصولاتش به خریداران اقدام به تبلیغ محصول خود از تبلیغ پیامکی گرفته تا تبلیغ بنری می کند، در فضای مجازی نیز همواره یکی از روش های مرسوم برای معرفی سایت به خوانندگان از میان انبوه سایت های دیگر استفاده از تبلیغات هدفمند بوده است. در این جنگ رسانه ای سایتی پیروز میدان است که برای خواننده خود ارزش قائل شود و سعی کند اخبار خود را به ساده ترین و کم هزینه ترین روش به دست خواننده خود برساند. همانطور که ارسال پیامکی اخبار یکی از روش های موثر برای شناساندن سایت به خوانندگان است استفاده از بازدید بازشونده نیز یکی از روش های تبلیغ موثر برای شناساندن سایت به خوانندگان است. بدیهی است اگر از هر 10 خواننده ای که سایت را از این طریق مشاهده می کنند تنها یک خواننده هم به جمع مشتریان همیشگی سایت اضافه شود باعث دلگرمی خبرنگاران زحمتکش و اعضای تحریریه خزرآنلاین خواهد بود و زحمات آن ها به هدر نمی رود زیرا ما اعتقاد داریم سرمایه ما خوانندگان ما هستند و سعی می کنیم در یک فضای رسانه ای مستقل اخبار را به ساده ترین و سریعترین روش به دست خوانندگان خود برسانیم. همانطور که اگر خواننده ای مایل به دریافت پیامک نباشد می تواند خیلی راحت با ارسال کلیدواژه ای این قابلیت را غیرفعال کند، بازدید بازشونده نیز به راحتی و به وسیله تنظیمات مرورگر غیرفعال می شود. در فضای مجازی هم سایت های فراوانی به چشم می خورند که از این شیوه تبلیغات موثر برای شناساندن سایت شان به کاربران فضای مجازی استفاده می کنند مانند سایت facenama.com که در رده ششم پربازدیدترین سایت های کشور قرار دارد و بسیاری از کابرانش را از طریق بازدید بازشونده و سایر روش های تبلیغاتی به دست آورده است. امروز اتخاذ شیوه درست تبلیغات به قدری مهم است که روش های بهینه تبلیغات به عنوان یک رشته دانشگاهی در معتبرترین دانشگاه های جهان تدریس می شود و اتخاذ تصمیم های درست در این زمینه یکی از دلایل تاثیرگزار در افزایش بازدید سایت ها می باشد. نکته مهم دیگر در این زمینه آن است که بسیاری از شرکت های مطرح در حوزه فروش هم از روش های تبلیغاتی گوناگونی برای معرفی محصول خود استفاده می کنند مانند شرکت هایی که با پرداخت مبالغ گزاف به موتورهای جستجو فرآیندی را پیاده سازی می کنند که سایتشان در رتبه های اول نتایج جستجو قرار گیرد و بتوانند محصول خود را راحت تر و بهتر به فروش برسانند که البته این خود یکی از مهمترین منابع درآمد موتورهای جستجو است. لذا شرکت های دیگر که توانایی این کار را به هر دلیلی ندارند، هیچگاه شرکتی را که از این روش استفاده می کند را متهم به تقلب نمی کنند. خوشبختانه هیچ یک از سایت هایی که به عنوان یک کانون تبلیغاتی موثر اقدام به ارائه شیوه های تبلیغاتی نوین می کنند در داخل کشور فیلتر نمی باشند و این خود دلیلی بر عدم فریب و تقلب در فعالیت این سایت ها می باشد. در پاسخ به شائبه دوم که گفته شده است بالغ بر 1000 سایت به خزرآنلاین لینک داده اند و نگارنده این آمار را دروغین خوانده است و خزرآنلاین را در این زمینه با دیارمیرزا مقایسه کرده است، باز هم باید بگوییم که کاملا درست است و این آمار دروغین است!! جای تعجب است که دوستان که تا این حد با الکسا آشنایی دارند و وقت زیادی را در آن برای سندسازی می گذارنند چطور در پایین صفحه الکسا تعداد سایت های لینک دهنده را ندیده اند!! در هر صورت باز هم علیرغم میل باطنی و ازآنجایی که نگارنده سایت خزرآنلاین را با دیارمیرزا مقایسه نموده است، ما هم ناچارا به آمار لینکهای ارجاع به این دو سایت رجوع می کنیم. کمی دقت در عکس های زیر گویای همه چیز است: تعداد لینک ها به سایت خزرآنلاین در عکس بالا 133 است تعداد لینکها به دیارمیرزا 279 است و لذا اگر اتهامی به خزرآنلاین متصور است به طریق اولی این اتهام بیشتر به سایت دیارمیرزا نزدیک است. هر چند که سایت خزرآنلاین این اقدام سایت دیارمیرزا را مذموم نمی داند و تنها به دلیل اینکه سایت گیل خبر به این روش اشاره کرده و خزرآنلاین را با دیارمیرزا مقایسه نمود، خزرآنلاین اقدام به انتشار این اسناد کرده است.

---

  سخن آخر از سایت وزین خزرآنلاین تشکر می کنیم که در پاسخ یک مطلب کارشناسی سعی در ارائه جوابیه تخصصی نموده اند. یک از اهداف گیل خبر بسط و گسترش اینگونه تعاملات تخصصی در همه زمینه هاست زیرا اینگونه تعاملات برای پیشرفت و توسعه استان گیلان ضروری است و کمبود آن به شدت احساس می شود. با مطالعه متن جوابیه و با توجه به شناختی که از مدیران پایگاه محترم خزرآنلاین موجود است باید گفت استفاده این عزیزان از این روش های غیر اصولی تبلیغات نه از سر نیت سو که بر اثر کمبود آگاهی تخصصی و یا مشاوره های غلطی است که به ایشان ارائه شده است. موارد بسیاری در یاددشات گیل خبر بی جواب ماند که بهتر بود نگارنده جوابیه به آنها می پرداخت. به هر روی بار دیگر لازم به یادآوری است که نیت گیل خبر از درج این یادداشت نه تقابل بلکه ایجاد شفافیت و افزایش صداقت است.